خواص عسل گندم سیاه
عسل گندم سیاه را اکثر مردم بدلیل خواص آنتی اکسیدانی فوق العاده اش می شناسند. قصد داریم در این مقاله بطور مفصل درباره فواید عسل گندم سیاه و خواص آن در درمان بیماری ها توضیح دهیم.
ویدئو خواص عسل گندم سیاه
[jwp-video n=”1″]عسل گندم سیاه که مزایایی مانند داشتن اثر آرامش بخش بر روی غشای مخاطی دارد و برای علائم سرما خوردگی و آنفولانزا مانند درد و یا به خاطر سوزش مفید بوده، همچنین خواص ضد میکروبی دارد که به ترمیم زخم کمک می‌کند و باعث بهبود بدن بعد از عفونت‌های تنفسی می شود. یک عمل آنتی‌اکسیدان قوی با مزایای ضد پیری و حفاظتی هم می باشد.
البته مانند همه انواع عسل ها، گندم سیاه هم می‌تواند موجب واکنش‌های آلرژیک شود، ممکن است شما به عسل گندم سیاه نیز آلرژی داشته باشید، یا به این دلیل که نسبت به گرده حاوی آن حساسیت دارید. اولین مورد، گرده که به طور تصادفی وقتی زنبورعسل شهد را جمع می‌کند به عسل اضافه می‌شود، می‌تواند سیستم ایمنی شما را دچار واکنش کند. حساسیت به این معنی است که شما یک سیستم ایمنی تا حدودی فعال دارید، که بیشتر مستعد واکنش نسبت به عوامل بی‌ضرر است.
همه ما گندم سیاه را به دلیل فاقد گلوتن بودن و کاربرد آن در سبد غذایی ما می‌شناسیم. بذر این گندم دانه‌ای شکل است. گل‌های این گندم عسل آنتی‌اکسیدان بسیار قوی تولید می‌کنند.
گندم سیاه را بهتر بشناسیم
این گیاه اغلب کاربرد گیاه پوششی دارد و گیاهی است که در درجه اول جهت جلوگیری از فرسایش خاک، باروری و کیفیت خاک، آب، علف‌های هرز، آفات، بیماری‌ها، تنوع زیستی و حیات وحش در یک اکوسیستم کشاورزی کشت می‌شود. این گیاه گاهی اوقات در مینه سوتا، میزوری، نیویورک، اوهایو، پنسیلوانیا، ویسکانسین و شرق کانادا می‌روید. گونه‌های معروف دیگری نیز وجود دارند که با این گیاه مرتبط هستند، از جمله: گندم سیاه تاتاری (Fagopyrum tatarium)، که در منطقه هیمالیا به عنوان نوعی حبوبات کاشته می‌شود، یا گندم سیاه بلند (Fagopyrum acutatum) که با نام‌های گندم سیاه ژاپنی یا گندم سیاه نقره‌ای نیز شناخته می‌شود.
گندم سیاه از آنجایی که جزو خانواده جگن‌ها (grass) نیست، ارتباطی با گندم معمولی ندارد، بلکه با گیاه ترشک، علف هفت بند و ریواس خویشاوند است. این گیاه یک غله نیست، بلکه یک شبه‌غله است، زیرا بذرهای آن غنی از کربوهیدرات‌ها هستند.
نام «گندم سیاه» (یا گندم راش) برگرفته از شکل بذرهای مثلثی است که شبیه به بذرهای بسیار بزرگ‌تر میوه راش است و اینکه این گیاه مانند گندم مصرف می‌شود. ریشه این لغت ناشناخته است. دانه‌های این گیاه حاوی نشاسته (آمیلوز و آمیلوپکتین)، انواع پروتئین (غلظت‌های بالایی از تمام آمینو اسیدهای اساسی، بخصوص لایسین، ترئونین، تریپتوفان و آمینو اسیدهای حاوی سولفور)، مواد معدنی (آهن، روی و سلنیوم)، پلی‌فنول‌ها (روتین، تانین‌ها و کاتکین-۷-اُ-گلوکزید)، ترکیبات آروماتیک و مشتقات اینوسیتول هستند.
۱۰۰ گرم از این گندم، در حالت خشک ۳۴۳ کالری و در حالت پخته ۹۲ کالری ارائه می‌دهد و همچنین منبعی غنی از پروتئین، فیبر رژیمی، ۴ ویتامین گروه B و چندین ماده معدنی رژیمی، به همراه مقادیر بسیار بالای نیاسین، منیزیم، منگنز و فسفر است. گندم سیاه دارای ۷۲٪ کربوهیدرات، ۱۰٪ فیبر رژیمی، ۳٪ چربی و ۱۳٪ پروتئین می‌باشد.
عسل گندم سیاه چیست؟
گندم سیاه در آب و هوای خنک شکوفه می‌زند و در کوتاه مدت محصول می‌دهد. این شکوفه‌ها بسیار متراکم هستند و کل گیاه را بصورت فرش ضخیمی از گل‌ها نشان می‌دهند. حشرات و عوامل گرده‌افشان بازده این شکوفه‌ها را تا حد زیادی افزایش می‌دهند. زنبورهای عسل به شهد آن علاقه دارند و عسل تیره رنگی را از آن درست می‌کنند.
امروزه چین بزرگ ترین تولید کننده گندم سیاه در جهان است که روسیه، اوکراین و فرانسه در رده‌های بعدی تولید این گیاه قرار دارند. در ایتالیا کشت گندم سیاه در حدود قرن ۱۶ آغاز شد، اما در دهه‌های اخیر کشت این گیاه به شدت کاهش یافت و امروزه تنها در برخی دره‌های آلپ یافت می‌شود. عسل تک‌گل گندم سیاه عمدتاً در آمریکای شمالی (کانادا و کالیفرنیا)، چین و برخی کشورهای اروپایی نظیر لهستان، روسیه، هلند و آلمان تولید می‌شود.
گندم سیاه گیاه مناسبی جهت تولید عسل بوده و عسل تک‌گل تیره و قوی تولید می‌کند. حتی گاهی اوقات رنگ بنفش این عسل آنقدر تیره است که سیاه به نظر می‌رسد. عسل گندم سیاه کمی دارای ریزدانه، غلیظ با بویی قوی و طعمی مشخص مانند مالت تند پر طعم و بو می‌باشد. به دلیل طعم قوی و طعم ثانویه مانای این نوع عسل، قطعاً نمی‌توان آن را با قاشق و بصورت مستقیم مصرف نمود. این عسل به آرامی متبلور می‌شود (مانند عسل‌های بلوط یا گل گاوزبان) و یکی از قوی‌ترین عسل‌ها به شمار می‌رود.
رنگ: رنگ بنفش تیره، تقریباً سیاه
مزه: تند و تیز، شیرین و کمی تلخ
ترکیبات ارگانیک ناپایدار: ۱۰ نوع الکل، ۵ نوع فنول، ۷ نوع کتون، ۱۷ نوع اسید چرب آزاد، ۶ نوع استر، ۱۸ نوع آلدهید، ۱۰ نوع فوران، ۱۲ نوع ترپن و ۲ ترکیب متفرقه دیگر.
امروزه خرید عسل گندم سیاه نسبتاً دشوار است، زیرا میزان سطح زیر کشت این گیاه روز به روز کمتر می‌شود.
خاصیت آنتی‌اکسیدانی بالای عسل گندم سیاه
معمولاً هر چه رنگ عسل تیره‌تر باشد، مقدار مواد فنولی و قدرت آنتی‌اکسیدانی آن نیز بالاتر است.
محققان اثرات هضم عسل بر ظرفیت آنتی‌اکسیدانی پلاسما را آزمایش کرده‌اند. به افراد تحت آزمایش شیره ذرت یا عسل گندم سیاه با ظرفیت آنتی‌اکسیدانی متفاوت و دوز ۵/۱ گرم در هر کیلوگرم وزن بدن داده شد. در مقایسه با گروه کنترل قند، مصرف عسل باعث افزایش میزان آنتی‌اکسیدان و کاهش ظرفیت سروم شد.
در یک تحقیق دیگر، رژیمی با مصرف مکمل روزانه g/kg ۲/۱ عسل داده شد. در این تحقیق، عسل باعث افزایش عامل‌های آنتی‌اکسیدانی بدن شد: غلظت ویتامین C خون تا ۴۷٪، بتاکاروتن تا ۳٪، اسید اوریک تا ۱۲٪ و آنزیم کاهنده گلوتاتیون تا ۷٪ شد. عسل دارای مقادیر ویتامین زیادی نیست، اما درون بدن انسان چنین تأثیری دارد، بطور مثال، هر ۱۰۰ گرم عسل گندم سیاه حاوی تنها ۳۶/۷ تا ۶/۱۸ گرم اسید آسکوربیک (ویتامین C) است.
خواص ضدجهش‌زایی و ضدتوموری عسل گندم سیاه
محققان ۷ منبع گل مختلف (اقاقیا، گندم سیاه، آتش گیاه (fireweed)، سویا، توپلو و توت کریسمس) را در مقابل Trp-p-1 با یکدیگر مقایسه کردند. تمام عسل‌ها مهارکنندگی قابل ملاحظه‌ای در برابر جهش زایی Trp-p-1 از خود نشان دادند. مشخص شد که ضد جهش زایی گلوکز و فروکتوز مشابه عسل بوده، اما از ضد جهش‌زایی مالتوز و ساکارز بیشتر است.
قدرت ضدباکتریایی بالای عسل گندم سیاه
مشخص است که عسل‌های تیره رنگ دارای فعالیت پراکسیدی بالایی هستند. بر اساس اظهارات وایت و داستمن، ظرفیت تجمع پراکسیدی عسل به منشأ گیاهی آن بستگی دارد. فعالیت ضد باکتریایی غیر پراکسیدی نیز به منشأ گیاهی عسل بستگی دارد و عسل‌های تیره رنگ دارای فعالیت غیر پراکسیدی قابل توجهی هستند. چنین در نظر گرفته شده است که عسل‌های تیره، دارای خواص ضد باکتریای بالایی مشابه عسل مانوکا هستند.
عسل گندم سیاه، از طریق تخریب گسترده DNA تحریک شده از طریق تولید پراکسید هیدروژن در معرض نور، گونه‌های MRSA، VRE، E. Coli و Bacillus subtilis مهار کرده است.
خواص آنتی‌اکسیدانی بالای عسل گندم سیاه
عسل گندم سیاه به دلیل وجود مقادیر بالای پلی‌فنول‌ها، اولین گزینه در فهرست عسل‌های دارای خواص آنتی‌اکسیدانی بالا توسط استفان باگدانوف می‌باشد:
* عسل گندم سیاه (گونه Fagopyrum)
* عسل گون چینی (Astragalus adsurgens)
* عسل خلنگ (گیاه جارو) (Caluna vulgaris, Erica umbellata)
* عسل مانوکا (Leptospermum Scoparium)
* عسل درخت توت فرنگی (Arbutus menziesii)
* عسل بلوط شیرین (Castanea sativa)
* عسل توالانگ (Koompassia excelsa)
* عسل خرنوب (گیاه سراتونیا)
* عسل نعناع
عسل گندم سیاه در مقایسه با سایر انواع عسل، دارای مقادیر بسیار بالای کاتالاز (DN ۸/۳۶) می‌باشد.
تحقیقی با عنوان «اثر مصرف عسل بر وضعیت آنتی‌اکسیدانی پلاسما در نمونه‌های انسانی» در سال ۲۰۰۴ نشان داد که مصرف دائم عسل غلظت آنتی‌اکسیدان پلاسمای خون را افزایش می‌دهد. ۲۵ نفر مقدار ۵/۱ گرم عسل به ازای هر کیلوگرم وزن بدن خود را به مدت ۲۸ روز مصرف کردند. بصورت تصادفی به هر شخص تحت آزمایش یکی از دو نوع عسل با مقدار مواد فنولی بالا (عسل گندم سیاه) یا مقدار مواد فنولی پایین داده شد. مواد فنولی کل پلاسما در روزهای اول و ۲۹اُم آزمایش در مراحل زمانی مختلف (بلافاصله پس از مصرف عسل، سپس ۵/۱، ۳، ۶ و ۲۴ ساعت پس از مصرف عسل) اندازه‌گیری شد. نتایج نشان دادند که مقدار مواد فنولی پلاسمای خون در روز ۲۹اُم در هر دو گروه تحت آزمایش، بطور چشمگیری بالاتر از مقادیر پایه بود، که نشان دهنده این است که مصرف دائمی عسل می‌تواند ظرفیت آنتی‌اکسیدانی پلاسما را افزایش دهد.
فواید مصرف عسل گندم سیاه برای سلامتی
مصرف دوز روزانه عسل، سطوح مبارزه با بیماری آنتی‌اکسیدان‌ها را در خون افزایش می‌دهد.
مقاله بسیار معروف «اثرات عسل، دکسترومتورفان و عدم استفاده از دارو بر سرفه شبانه و کیفیت خواب در کودکان مبتلا به سرفه و والدین آن‌ها» که در سال ۲۰۰۷ منتشر شد، اثرات یک دوز شبانه عسل گندم سیاه یا دکسترومتورفان مخلوط شده با عسل، با عدم درمان دارویی را بر سرفه شبانه و مشکلات خواب مرتبط با عفونت‌های اندام‌های تنفسی فوقانی در کودکان مقایسه نمود.
۱۰۵ کودک با سنین ۲ تا ۱۸ ساله مبتلا به عفونت‌های اندام‌های تنفسی فوقانی با علائم شبانه و طول بیماری ۷ روز یا کمتر، بوسیله یک دوز شبانه عسل گندم سیاه، دکسترومتورفان مخلوط شده با عسل با مصرف ۳۰ دقیقه پیش از خواب و گروهی بدون درمان دارویی آزمایش شدند.
نتیجه حاصل این بود که والدین کودکانی که دکسترومتورفان مصرف می‌کردند یا هیچ گونه درمان دارویی نداشتند، در مقایسه با گروه مصرف کننده عسل گندم سیاه، مطلوب‌ترین وضعیت تسکین سرفه شبانه و مشکلات خواب ناشی از عفونت اندام‌های تنفسی فوقانی را در کودکان خود گزارش کردند. عسل می‌تواند درمان ترجیحی برای سرفه و مشکلات خواب مرتبط با عفونت اندام‌های تنفسی فوقانی در کودکان باشد.
زنبوردرمانگرها مصرف ۱ تا ۲ قاشق چای خوری عسل گندم سیاه را به عنوان بهترین داروی سرفه در مردان و کودکان (بالاتر از ۱ سال)، برای درمان سرفه ناشی از سرماخوردگی‌های جزئی، توصیه می‌کنند.
