عسل درمانی ؛ ۱۴ خواص درمانی عسل طبیعی

امروزه عسل به عنوان یک ماده غذایی مهم با خواص شگفت انگیز در میان مردم مطرح است به طوری که از گذشتگان، اهل کتاب و مذاهب مختلف مصرف عسل را به عنوان یک ماده غذایی و یک داروی طبیعی برای بیماری های مختلف توصیه کرده اند، نتایج و تحقیقات نشان داده است که عسل علاوه بر یک ماده غذایی فوق العاده و مهم در سبد غذایی افراد، خواص درمانی زیادی برای بدن دارد و به درمان ناراحتی ها و بیماری ها کمک می کند؛ در این مقاله از آهوتا که منتشر شده است درمان بیماری های مختلف یا همان عسل درمانی را برسی می کنیم و برای شما از خواص درمانی عسل خواهیم گفت.

ویدئو خواص درمانی عسل

[jwp-video n=”1″]

مقدمه

عسل محصولی طبیعی است که به دلیل خواص درمانی، بطور گسترده مورد استفاده قرار می‌ گرفته است. گزارش شده است که این ماده غذایی حاوی حدود ۲۰۰ ماده است. عسل عمدتاً از فروکتوز و گلوکز تشکیل شده، اما فروکتواولیگوساکاریدها و بسیاری از آمینواسیدها، ویتامین‌ ها، مواد معدنی و آنزیم‌ ها نیز می‌ باشد. با توجه به گیاهی که زنبور از آن تغذیه کرده است، ترکیبات عسل متفاوت هستند. اگرچه، تقریباً تمام عسل‌ های طبیعی حاوی فاوونوئیدها (نظیر اپی‌ ژنین، پینوسمبرین، کامفرول، کوئرستین، گالانژین، کریسین و هسپرتین)، اسیدهای فنولی (مانند اسیدهای الاژیک، کافئیک، پی-کوماریک و فرولیک)، اسید آسکوربیک، توکوفرول‌ ها، کاتالاز (CAT)، سوپراکسید دیسموتاز (SOD)، گلوتاتیون کاهش یافته (GSH)، فرآورده‌ های واکنش میلارد و پپتیدها هستند. بخش اعظمی از این ترکیب با یکدیگر تعامل می‌ کنند تا خاصیت آنتی‌ اکسیدانی هم‌ افزایی عسل را ممکن سازند.

خواص عسل به مدت قرن‌ ها، جایگاه ویژه‌ ای در طب سنتی داشته است. هر چند، به دلیل عدم پشتیبانی علمی، کاربرد محدودی در طب نوین دارد. برای مدتی طولانی، مشاهده شده است که عسل را می‌ توان جهت مقابله با مشکلات کبدی، قلبی عروقی و گوارشی مورد استفاده قرار داد.

مصریان باستان، آشوری‌ ها، چینی‌ها، یونانیان و رومی‌ ها از عسل برای التیام زخم‌ ها و درمان بیماری‌ های روده استفاده می‌ کردند. از چند دهه قبل تا کنون، عسل تحت بررسی‌ های آزمایشگاهی و بالینی توسط گروه‌ های پژوهشی مختلف قرار گرفت. چشمگیرترین کشف درباره عسل، خاصیت ضدباکتری عسل بود که در تحقیقات متعدد به آن اشاره شده است. عسل طبیعی، در مقابل بسیاری از ارگانیزم‌ ها نظیر سالمونلا، شینگلا، اشریشیا کولی، هلیکوباکتر پیلوری و غیره، خاصیت ضدباکتریایی از خود به نمایش می‌ گذارد. در مدل التهابی کولیت (ورم مخاط روده بزرگ)، عسل به اندازه درمان با داروی پردنیزولون موثر بوده است. تحقیقات همچنین نشان داده‌ اند که عسل دارای خاصیت ضدالتهابی نیز می‌ باشد و واکنش‌ های ایمنی درون زخم را تحریک می‌ کند. محققان اثر ضدالتهابی عسل پس از هضم در بدن انسان را اثبات کردند. جالب توجه است که عسل از اکسیداسیون لیپوپروتئین کم‌ تراکم ناشی از گونه‌های اکسیژن واکنش‌ پذیر (ROS) نیز جلوگیری می‌ کند. همچنین عسل دارای خاصیت ضدنئوپلاستی در موارد ابتلا به سرطان مثانه آزمایشی است.

ترکیبات شیمیایی عسل طبیعی

عسل طبیعی حاوی حدود ۲۰۰ ماده است که آمینواسیدها، ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنزیم‌ ها را شامل می‌ شوند، اما در وهله اول، جای قند و آب است. مقدار قند عسل در حالت خشک، حدود ۹۵ تا ۹۹ درصد است. عناصر کربوهیدرات اساسی عسل، فروکتوز (۵۶/۳۲ تا ۲/۳۸ درصد) و گلوکز (۵۴/۲۸ تا ۳/۳۱ درصد) هستند که ۸۵ تا ۹۵ درصد کل قندهایی را تشکیل می‌ دهند که در دستگاه گوارش جذب می‌ شوند.

سایر قندهای عسل عبارتند از: دی‌ ساکاریدهایی نظیر مالتوز، ساکروز، ایزومالتوز تورانوز، نیجروس، ملیبیوز، پانوز، مالتوتریوز و ملزیتوز. مقداری اولیگوساکارید نیز در عسل وجود دارند. عسل حاوی ۴ تا ۵ درصد فروکتواولیگوساکاریدها است که به عنوان عامل‌ های پروبیوتیک عمل می‌ کنند. آب دومین جزء مهم عسل است. اسیدهای آلی ۵۷/۰ درصد عسل را تشکیل داده و شامل اسید گلیکونیک می‌شوند که یکی از فرآورده‌های فرعی هضم آنزیمی گلوکز است. اسیدهای آلی مسئول خاصیت اسیدی عسل هستند و تا حد زیادی به طعم مشخصه‌ای آن کمک می‌ کنند. غلظت ترکیبات معدنی در عسل، از ۱/۰ تا ۰/۱ درصد متغیر است. پتاسیم فلز عمده موجود در عسل بوده و پس از آن، از لحاظ مقدار، کلسیم، منیزیم، سدیم، گوگرد و فسفر قرار دارند. عناصر کم‌مقدار نظیر آهن، مس، روی و منگنز نیز در عسل وجود دارند.

ترکیبات نیتروژنی، ویتامین‌ های C، B_۱ (تیامین) و B_۲، ویتامین‌ های پیچیده مانند ریبوفلاوین، اسید نیکوتینیک، B_۶ و اسیدپانتوتنیک نیز در عسل یافت می‌ شوند. مقدار پروتئین‌ های موجود در عسل، بسیار جزئی و در حدود ۱/۰ تا ۵/۰ درصد است. بر اساس تحقیقی که اخیراً انجام شده، مقادیر ویژه پروتئین، با توجه به منشأ زنبور عسل، با یکدیگر متفاوت است. ترکیب میانگین عسل طبیعی، در جدول زیر نشان داده می‌ شود.

میانگین ترکیبات عسل (مقدار در هر ۱۰۰ گرم عسل طبیعی)

ترکیب	مقدار میانگین
کربوهیدرات‌ها	۸۲.۴ گرم
فروکتوز	۳۸.۵ گرم
گلوکز	۳۱ گرم
ساکروز	۱ گرم
سایر قندها	۱۱.۷ گرم
فیبرهای خوراکی	۰.۲ گرم
چربی	۰ گرم
پروتئین	۰.۳ گرم
آب	۱۷.۱ گرم
ریبوفلاوین (ویتامین B۲)	۰.۰۳۸ میلی گرم
نیاسین (ویتامین B۳)	۰.۱۲۱ میلی گرم
اسید پانتوتنیک (ویتامین B۵)	۰.۰۶۸ میلی گرم
پیریدوکسین (ویتامین B۶)	۰.۰۲۴ میلی گرم
فولات (ویتامین B۹)	۰.۰۰۲ میلی گرم
ویتامین C	۰.۵ میلی گرم
کلسیم	۶ میلی گرم
آهن	۰.۴۲ میلی گرم
منیزیم	۲ میلی گرم
فسفر	۴ میلی گرم
پتاسیم	۵۲ میلی گرم
سدیم	۴ میلی گرم
روی	۰.۲۲ میلی گرم

طیف وسیعی از آنزیم‌ ها نظیر اکسیداز، اینورتاز، آمیلاز، کاتالاز و غیره، در عسل وجود دارند. اگرچه، آنزیم‌ های اصلی در عسل، اینورتاز (ساکاراز)، دیاستاز (آمیلاز) و گلوکز اکسیداز هستند. این آنزیم‌ ها در شکل‌ گیری عسل نقش مهمی ایفا می‌ کنند. آنزیم گلوکز اکسیداز، باعث تولید هیدروژن پراکسید (که دارای خواص ضدمیکروبی است) و اسید گلوکونیک از گلوکز می‌ شود، که به جذب کلسیم کمک می‌ کند. اینروتاز، ساکروز را به فروکتوز و گلوکز تبدیل می‌ کند. دکسترین و مالتوز، از زنجیره‌ های نشاسته‌ ای طولانی و از طریق فعالیت آنزیم آمیلاز تولید می‌ شوند. کاتالاز به تولید اکسیژن و آب از هیدروژن پراکسید کمک می‌ کند.

ویژگی های فیزیکی عسل

عسل علاوه بر ترکیبات و طعم، دارای ویژگی‌ های مهم متعددی است. عسل تازه استخراج شده، یک مایع چسبناک است. میزان چسبندگی آن به مواد مختلفی بستگی دارد و بنابراین با توجه به ترکیبات و بخصوص مقدار آب آن، با یکدیگر متغیر است. رطوبت‌ پذیری، یکی دیگر از خواص عسل بوده و توانایی عسل در جذب رطوبت از محیط و نگهداری آن را تعیین می‌ کند. عسل نرمال با مقدار آب ۸/۱۸ درصد یا کمتر، رطوبت را از هوای دارای رطوبت بالای ۶۰ درصد جذب می‌ کند. فشار سطحی عسل، بر اساس منشأ عسل متفاوت است، که این تفاوت احتمالاً به دلیل مواد کلوئیدی درون عسل می‌ باشد. این ماده، علاوه بر چسبندگی بالا، عامل مشخصات کف‌ زایی عسل نیز می‌ باشد.

رنگ عسل مایع، از رنگ روشن و بی‌ رنگ (مانند آب) تا کهربایی تیره یا مشکی متغیر است. رنگ‌ های مختلف عسل عمدتاً تمام رنگ‌ های طیف زرد تا کهربایی را شامل می‌ شوند. رنگ عسل با توجه به منشأ گیاهی، عمر عسل و شرایط ذخیره‌ سازی آن متفاوت است، اما میزان شفافیت و زلالیت آن به مقدار ذرات معلق درون آن نظیر گرده گل بستگی دارد. رنگ‌ های کمتر متداول برای عسل، زرد کمرنگ (عسل گل آفتابگردان)، رنگ‌ های مایل به قرمز (عسل شاه بلوط)، مایل به خاکستری (عسل اوکالیپتوس) و مایل به سبز (عسل شهد گیاه) هستند. به محض تبلور (شکرک زدن)، رنگ عسل روشن‌ تر می‌ شود، زیرا بلورهای گلوکز سفید رنگ هستند. شکرک زدن عسل به دلیل شکل‌ گیری بلورهای مونوهیدرات گلوکز رخ می‌ دهد که بر حسب ترکیبات عسل و شرایط نگهداری آن، این بلورها از لحاظ اندازه، شکل، ابعاد و کیفیت با یکدیگر متفاوت هستند. هر چه مقدار آب عسل پایین و مقدار گلوکز آن بالا باشد، تبلور سریع‌ تر رخ می‌ دهد.

کاربردهای سنتی عسل درمانی

همانطور که در نقاشی‌ های عصر حجر نمایش داده شده است، استفاده انسان از عسل، به ۸۰۰۰ سال پیش بازمی‌ گردد. مصریان باستان، آشوریان، چینی‌ ها، یونانی‌ ها و رومی‌ ها از عسل برای التیام زخم‌ ها و درمان بیماری‌ های روده استفاده می‌ کردند.

[wpipa id=”3594″]

عسل درمانی در طب اسلامی

در نظام طب اسلامی، عسل به عنوان یک ماده غذایی سالم در نظر گرفته می‌ شود. قرآن کریم، به صراحت به عسل درمانی اشاره کرده است: «و خدایت به زنبور عسل وحی کرد که از کوه ها و درختان و سقف های رفیع، منزل گیر و سپس از انواع میوه‌ های شیرین (و از حلاوت و شهد گل های خوشبو) تغذیه کن و راه پروردگارت را به اطاعت بپوی، آن‌گاه از درون آن، شربت شیرینی به رنگ های مختلف بیرون آید که در آن شفاء مردمان است. در این کار نیز آیتی (از قدرت خدا) برای متفکران پیداست» (آیات ۶۸ و ۶۹ سوره نحل). بعلاوه، حضرت محمد (ص)، استفاده از عسل را برای درمان اسهال توصیه نموده است. ابن سینا، دانشمند و پزشک بزرگ ایرانی، در حدود ۱۰۰۰ سال قبل عسل را به عنوان یکی از بهترین داروها در درمان سل معرفی کرده است.

جایگاه عسل درمانی در طب نوین

۱. خواص ضدباکتری عسل

عسل درمانی علاوه بر نقش مهم طبیعی در طب سنتی، در طی دهه‌ های اخیر، تحت تحقیقات آزمایشگاهی و بالینی قرار گرفته است. فعالیت ضدباکتریایی عسل، یکی از مهم‌ ترین یافته‌ هایی است که برای اولین بار در سال ۱۸۹۲ توسط فان کتل شناسایی شد.

مطالعات آزمایشگاهی کشت هلیکوباکتر پیلوری که عامل التهاب معده است، نشان داد که این بیماری با استفاده از محلول ۲۰ درصد عسل رفع می‌ شود. حتی کشت‌ هایی که به سایر عامل‌ های ضدباکتری مقاومت نشان می‌ دادند، در مقابل عسل آسیب‌ پذیر بودند. گزارش شده است که برخلاف اکثر آنتی‌ بیوتیک‌ های رایج، مصرف عسل به پیشرفت باکتری‌ های مقاوم در برابر آنتی‌ بیوتیک‌ ها منجر نمی‌ شود و می‌ توان بطور مداوم از آن استفاده نمود.

عسل می‌ تواند به عنوان متوقف کننده رشد باکتری یا باکتری‌ کش عمل نماید، که این خواص به غلظت مورد استفاده بستگی دارد. عسل علفزار ۸-۴ درصد و عسل مانوکا ۱۱-۵ درصد دارای خاصیت متوقف کنندگی رشد باکتری بودند، درحالی که خاصیت باکتری‌ کشی آن‌ها به ترتیب با محلول‌ های ۱۰-۵ درصدی و ۱۵-۸ درصدی بدست آمد. در نقطه مقابل، عسل مصنوعی (محلول قند که ترکیبات عسل را شبیه‌ سازی می‌ کند)، در محلول ۳۰-۲۰ درصدی، تنها دارای خاصیت متوقف کنندگی باکتری را داشت و اثری از خاصیت باکتری‌ کشی نبود.

۲. التیام زخم ها با عسل طبیعی

یکی از موارد کاربردی عسل که بیشترین میزان تحقیقات بر روی آن انجام شده و موثرترین کاربرد عسل شناخته می‌ شود، التیام زخم‌ ها می‌باشد. روس‌ ها در جنگ جهانی اول از عسل جهت جلوگیری از عفونت و تسریع التیام زخم استفاده می‌ کردند.

آلمانی‌ ها روغن جگر ماهی و عسل را برای درمان زخم‌ های مخاطی، سوختگی‌ ها، زخم‌ های چرکی و دمل‌ های التهابی استفاده می‌ کردند. مشخص شد که تقریباً تمام انواع زخم‌ ها مانند خراشیدگی، دمل‌ ها، محل قطع عضو، زخم بستر، سوختگی‌ ها، التهاب ناشی از سرمازدگی، زخم ورم معده، ترک‌ خوردگی نوک سینه، زخم‌ های چرکی، زخم‌ ها دیابتی، زخم بدخیم، جذام، جراحات، التهابات گردن رحم، زخم‌ های واریسی و سلول داسی، زخم‌ های عفونی، زخم‌ های جراحی یا زخم‌ های دیواره شکمی و میان دوراه، به عسل‌ درمانی پاسخ می‌دهند. استفاده از عسل به عنوان پوشش زخم، به تحریک فرآیند التیام و حذف سریع‌ تر عفونت منجر می‌ شود. عسل در روی زخم‌ ها دارای عملکرد پاک‌کنندگی است، احیای بافتی را تشدید می‌ کند و التهاب را کاهش می‌ دهد. پدهای آغشته به عسل، به عنوان پوشش‌ های غیرچسبناک زخم‌ ها عمل می‌ کنند.

مکانیزم دقیق التیام زخم بوسیله عسل تاکنون مشخص نشده است. هرچند، چندین توصیه با توجه به پوشش‌ دهی زخم مناسب بوسیله عسل ارائه شده‌ اند. نوع زخم و میزان شدت آن، بر بازده عسل تأثیر می‌ گذارند. عسل انتخاب شده باید به مقدار مناسب مصرف شود، بطوری که در صورت رقیق شدن بوسیله مواد خارج شده از زخم، همچنان مقداری از آن در محل زخم وجود داشته باشد. عسل استفاده شده باید فضایی بیشتر از وسعت زخم را پوشش دهد. نتایج بهتر زمانی بدست می‌ آیند که عسل به جای روی زخم، بر روی پانسمان استفاده شود. تمام حفره‌ ها باید بطور مناسب با عسل پر شوند و پانسمان انسدادی جهت جلوگیری از ترشح زخم، مورد استفاده قرار می‌ گیرد.

در سوختگی‌ ها، عسل ابتدا به عنوان تسکین دهنده اولیه و سپس به عنوان التیام‌ بخش سریع عمل می‌ کند. در مقابل کاشت تومور در موارد جراحی لاپاروسکوپی غدد، عسل به عنوان جلوگیری کننده از زخم‌ شدگی استفاده می‌ شود. هیچگونه عفونت ناشی از بکارگیری عسل بر روی زخم‌ های باز گزارش نشده است. عسل در درمان ورم لثه و بیماری‌ های لثه، نقش درمانی بالقوه‌ ای ایفا می‌ کند. در یک مورد قطع عضو یک پسر جوان از ناحیه زانو، که شدیداً دارای عفونت سودواورئوس و استافیلوکوکوس اورئوس بود و به درمان‌ های عادی پاسخ نمی‌ داد، استفاده از پدهای پانسمانی عسل مانوکای فعال و استریل، به بهبود کامل محل زخم در عرض ۱۰ هفته منجر شد. نتایجی مشابهی برای سوختگی‌ ها نیز بدست آمده است. پانسمان حاوی عسل، فرآیند التیام زخم را بهبود می‌ دهد، زخم را استریل می‌ کند و درد را کاهش می‌ دهد. مطالعات بر روی قانقاریای فورنیه، بهبود سریع و کاهش ورم و ترشح، احیای سریع و باقی ماندن جای زخم بسیار کم، کاهش انگل‌ بری و کاهش مرگ و میر در اثر استفاده از عسل را نشان دادند.

عسل برای درمان زخم‌ های ناشی از جراحی‌ های بنیادین سرطان سینه و عروق گشاد شده، با موفقیت استفاده شده است. همچنین پس از جراحی بنیادین سرطان واژن نیز استفاده شد که به رفع عفونت زخم با کمترین میزان انگل‌ بری و کمترین مدت زمان بستری در بیمارستان منجر شد. در بیماران مبتلا به عفونت زخم‌ های پس از جراحی پس از عمل سزارین یا عمل برداشتن رحم، مصرف موضعی عسل به از بین رفتن سریع عفونت باکتریایی، کاهش مدت زمان بستری، کاهش استفاده از آنتی‌ بیوتیک‌ ها، تسریع بهبود زخم و کمترین میزان شکل‌ گیری رد زخم منجر شد. بازده مشابه در موارد ابتلا به زخم بستر نیز مشاهده شده است.

آزمایشات بالینی جهت مقایسه پانسمان حاوی عسل و پانسمان دارای غشای آمنیوتیک، پانسمان سولفودیازین نقره و پانسمان پوست سیب‌ زمینی جوشانده شده در موارد سوختگی‌ ها انجام شد. پانسمان حاوی عسل، پیشرفت بهتری را در این موارد نشان دادند و بهبود زودهنگام با کشیدگی کمتر پوست و میزان جای زخم کمتر را به نمایش گذاشت. حفاظت بافتی بهتر از پیوندهای پوستی پس از درمان با عسل نیز گزارش شده است. محققان گزارش کرده‌ اند که استفاده از عسل طبیعی، در درمان موکوزیت (التهاب غشای مخاطی) در اثر تابش موثر است.

یکی از موارد استفاده غیرمعمول از عسل، استفاده از آن به عنوان برطرف کننده سرخک در مراحل اولیه آن بود. عسل بر روی جوش‌ ها مالیده شد و سپس جوش‌ ها در روز بعد مشخص‌تر شدند. استفاده مداوم از عسل تا زمان از بین رفتن کامل جوش‌های سرخک ادامه یافت.

[wpipa id=”2991″]

۳. مزیت‌ های عسل به عنوان پوشش زخم

تأثیر بسیار فوری عسل در پاکسازی زخم‌ ها، به دلیل ترکیب ترشح اسمزی و خاصیت زیست‌ فعالی عسل است. آنزیم گلوکز اکسیداز عسل، گلوکز را به لوکوسیت‌ ها می‌ رساند، که به لحاظ تولید هیدروژن پراکسید که به فعالیت ضدباکتریایی ماکروفاژها منجر می‌ شود، برای تنگی نفس ضروری است. خاصیت اسیدی عسل نیز به فعالیت ضدباکتریایی آن بیشتر کمک می‌ کند. وجود طیف وسیعی از آمینواسیدها، ویتامین‌ ها و عناصر کم‌ مقدار نیز، اثر تغذیه‌ ای مستقیمی بر احیای بافت‌ ها دارد. ترشح اسمزی پس از استفاده از عسل، به زدودن گرد و خاک و باقیمانده بافت‌ های مرده از بستر زخم کمک می‌ کند، این پانسمان غیرچسبناک بوده و تعویض بدون درد را ممکن می‌ سازد. با این حال، برخی افراد درد و ناراحتی را تجربه کرده‌ اند. این امر شاید به دلیل عصب‌ های بدون محافظ باشد که با حالت اسیدی عسل تماس یافته‌ اند.

پاکسازی عفونت که در زمان استفاده از عسل بر روی زخم مشاهده می‌ شود، شاید نشان دهنده خواصی فراتر از خواص ضدباکتریایی آن باشد. تحقیق اخیر نشان می‌ دهد که تکثیر بی-لنفوسیت‌ها و تی-لنفوسیت‌های خون اطراف زخم در محیط سلولی، بوسیله عسل با غلظت‌ های پایین تا میزان ۱/۰ درصد تشدید می‌ شود؛ و فاگوسیت‌ ها نیز بوسیله عسل با غلظت‌ های پایین تا ۱/۰ درصد فعال می‌ شوند. در یک تحقیق، عسل طبیعی، ترشح فاکتور نکروز تومور- (TNF-)، اینترلوکین (IL)-۱ و IL-6 از سلول‌ های MonoMac-6 (و مونوسیت‌ های انسانی) را که واکنش ایمنی نسبت به عفونت را فعال می‌ کنند، را افزایش داد. بنابراین، پیشنهاد شده است که اثر عسل بر التیام زخم ممکن است تا حدودی با تحریک سیتوکین‌ های التهابی حاصل از سلول‌ های مونوسیتی مرتبط باشد. بعلاوه، پانسمان عسل دارای مزیت‌ های اقتصادی برای بیمار است. بهبود سریع، باعث کاهش مدت زمان بستری در بیمارستان و هزینه‌ های پانسمان و جراحی می‌ شود.

۴. بیماری‌ های دستگاه گوارش

مصرف خوراکی عسل جهت درمان یا پیشگیری از عفونت دستگاه گوارش نظیر التهاب معده، ورم اثنی عشر و زخم معده ناشی از باکتری‌ ها و روتاویروس نیز گزارش شده است. اتصال باکتری‌ ها به سلول‌ های مخاطی، به عنوان اولین رویداد در پیشرفت عفونت‌ های دستگاه گوارش در نظر گرفته می‌ شود. مسدودسازی اتصال میکروارگانیزم‌ های پاتوژنیک به مخاط روده، نشان‌ دهنده استراتژی بالقوه در جلوگیری از بیماری است. محققان نشان دادند که جلوگیری از چسبندگی باکتری‌ ها به دلیل استفاده از عسل، به جای تأثیر بر سلول‌ های مخاطی، به دلیل تأثیر عسل بر باکتری‌ ها بوده است.

چندین توضیح احتمالی برای جلوگیری از چسبندگی باکتری‌ ها به دلیل استفاده از عسل وجود دارند: (۱) بازدارندگی مکانیکی غیراختصاصی از طریق پوشش‌ دهی احتمالی باکتری‌ ها بوسیله عسل، (۲) ممکن است برخی از اجزای عسل، موجب تغییر بار الکترواستاتیک یا آب‌ گریزی باکتری شوند که به عنوان مهم‌ترین عوامل در فعل و انفعال باکتری با سلول‌های میزبان معرفی شده‌اند، یا (۳) از بین بردن باکتری‌ ها به دلیل عوامل ضدباکتریایی فوق‌ الذکر در عسل.

مشخص شده است که اسهال و آماس شکم (ورم معده و روده کوچک) بوسیله عسل به سرعت رفع می‌ شوند. در موارد ابتلا به اسهال ناشی از آماس شکم باکتریایی، عسل با غلظت ۵ درصد، در مقایسه با گروه استفاده کننده از قند درون مایع جایگزین، مدت زمان اسهال را کاهش داده است. در آماس شکم ویروسی، هیچگونه تغییر مشاهده نشده است. عسل درون مایع هیدراسیون، جذب پتاسیم و آب را بدون افزایش جذب سدیم، افزایش می‌ دهد، همچنین به ترمیم مخاط‌ های روده‌ ای آسیب‌ دیده نیز کمک می‌ کند، رشد بافت‌ های جدید را تشدید نموده و به عنوان یک عامل ضدالتهابی عمل می‌ کند. محققان نشان داده‌اند که پیش‌درمان خوراکی عسل (۲ گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن)، از زخم‌ های معده‌ ای ناشی از ایندومتاسین، نفوذپذیری ریزوریدی و فعالیت میروپراکسیداز شکم جلوگیری می‌ کند. همچنین مشخص شد که هلیکوباکتر پیلوری، به دلیل وجود هیدروژن پراکسید با غلظت ۲۰ درصد، به عسل با سطح متوسط فعالیت ضدباکتریایی حساسیت دارد.

جهت ارزیابی خواص حفاظت سلولی معده در عسل طبیعی، تزریق وریدی عسل ایزوتونیک (هم‌توان) به شکم، به کاهش چشمگیر وسعت زخم‌ های ناشی از اتانول منجر شده است. همچنین، اظهار شده است که عسل طبیعی دارای خواص درمانی جهت بهبود زخم معده است و می‌توان از آن همانند سوکرالفات در درمان بیماری زخم معده استفاده نمود.

۵. درمان عفونت‌ های قارچی با عسل

گزارش شده است که عسل دارای خواص ضدقارچی می‌ باشد. عسل خالص از رشد قارچ جلوگیری می‌ کند و عسل رقیق شده قادر به جلوگیری از تولید سم توسط قارچ می‌ باشد. همچنین نوعی فعالیت ضدقارچی برای برخی مخمرها و گونه‌های آسپرژیلوس و پنیسیلیوم و همچنین تمام درماتوفیت‌های متداول مشاهده شده است. کاندیدیاز ناشی از کاندیدا آلبیکان‌ها، به عسل واکنش نشان می‌ دهند. مشخص شده است که مخاط‌ های جلدی و سطحی مانند کرم حلقوی و پای ورزشکاران، به عسل واکنش نشان می‌ دهند. این واکنش‌ پذیری تا حدودی به دلیل جلوگیری از رشد قارچ و تا حدودی نیز ناشی از جلوگیری از عفونت باکتریایی است. بعلاوه، برخی مطالعات گزارش نموده‌ اند که استفاده موضعی از عسل، در درمان درماتیت سبوره‌ای و شوره سر مفید بوده است.

۶. خواص ضدویروسی عسل

علاوه بر خواص ضدباکتریایی و ضدقارچی، عسل‌ های طبیعی خواص ضدویروسی نیز از خود نشان داده‌ اند. محققان درباره تأثیر استفاده موضعی عسل بر روی حملات عودکننده آسیب‌ های تبخال تحقیق انجام داده و نتیجه‌ گیری کرده‌ اند که استفاده موضعی عسل، ایمن بوده و در درمان علائم و نشانه‌ های آسیب‌ های عودکننده تبخال لب و تبخال تناسلی، موثرتر از کرم آسیکلوویر بوده است. همچنین عسل دارای اثرات بازدارندگی بر فعالیت ویروس سرخجه می‌ باشد.

۷. چشم‌پزشکی و عسل

عسل در سراسر جهان به عنوان درمان مشکلات مختلف چشم‌ پزشکی مانند ورم پلک (بلفاریت)، التهاب قرنیه، ورم ملتحمه، آسیب‌ های قرنیه و سوختگی‌ های شیمیایی و حرارتی چشم‌ ها استفاده می‌ شود. در یک تحقیق، با بکارگیری موضعی عسل به عنوان پماد، در ۱۲۰ بیمار با اختلالات غیرپاسخگوی چشمی، بهبود در ۸۵ درصد بیماران مشاهده شد و در ۱۵ درصد باقیمانده، بیماری هیچگونه پیشرفتی نداشت. استفاده از عسل در موارد ابتلا به ورم ملتحمه عفونی، قرمزی، ورم، ترشحات چرکی و زمان از بین رفتن باکتری‌ ها کاهش داشت.

[wpipa id=”3155″]

۸. عسل به عنوان منبع کربوهیدرات

عسل، مخلوط طبیعی فروکتوز-گلوکز به همراه برخی اولیگوساکاریدها، پروتئین‌ ها، ویتامین‌ ها و مواد معدنی است. برخی مطالعات نشان داده‌ اند که عسل، منبع کربوهیدرات موثر برای ورزشکاران پیش و پس از تمرین‌ های مقاومتی و در حین انجام تمرینات سخت می‌ باشد.

۹. عسل و دیابت

استفاده از عسل در موارد ابتلا به دیابت‌ های نوع ۱ و نوع ۲، با کاهش چشمگیر شاخص گلوکز نسبت به فروکتوز یا ساکارز در دیابت‌ های نرمال همراه بوده است. عسل، در مقایسه با دکستروز، باعث افزایش بسیار کمی در سطوح گلوکز پلاسما در بیماران دیابتی می‌ شود. همچنین عسل باعث کاهش چربی خون، سطوح هموسیستین و سطوح پروتئین واکنش‌پذیر C (CRP) در افراد نرمال و بیماران دارای چربی خون بالا می‌ شود. در مشاهدات قبلی، مشخص شده است که عسل، ترشح انسولین را تسریع کرده، سطوح گلوکز خون را کاهش می‌ دهد، و باعث افزایش غلظت هموگلوبین و بهبود نمایه چربی خون می‌ شود.

۱۰. عسل به عنوان پروبیوتیک و نگهدارنده مواد غذایی

مشخص شده است که هیدروژن پراکسید و ترکیبات غیرپراکسیدی مانند آنتی‌ اکسیدان‌ ها، از رشد شینگلا، مونوسیتوژن‌ های لیستریا و استافیلوکوکوس اورئوس جلوگیری کرده و به محافظت از غذا کمک می‌ کند. اگرچه کلوستریدیوم بوتولینوم ممکن است در ازای مقادیر کم عسل، همچنان وجود داشته باشد. عسل دارای پتانسیل خوبی جهت استفاده به عنوان منبع طبیعی آنتی‌ اکسیدان‌ ها جهت کاهش اثرات منفی قهوه‌ ای‌شدگی پلی‌ فنول اکسیداز در فرآوری میوه‌ ها و سبزیجات می‌ شود.

یک پروبیوتیک، نوعی مکمل خوراکی غیرقابل هضم است که تعادل ریزگیاهان روده‌ ای که باعث تسریع رشد و فعالیت ارگانیزم‌ های مفید می‌ ‎شوند و باکتری‌ های زیان‌آور بالقوه را سرکوب می‌ کنند را تنظیم می‌‎ کند. مشخص شده است که عسل، شیرین‌ کننده مناسبی برای فرآورده‌ های شیر تخمیر شده بدون جلوگیری از رشد باکتری‌ های رایج نظیر استرپتوکوکوس ترموفیلوس، لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس، لاکتوباسیلوس دلبروکی و بیفیدوباکتریوم بیفیدوم می‌ باشد که برای حفظ سلامت دستگاه گوارش مفید هستند. همچنین عسل رشد بیفیدوباکتریوم را افزایش داده و تقویت می‌ کند، که دلیل آن عمدتاً وجود انواع اولیگوساکاریدها می‌ باشد.

۱۱. خواص ضدالتهابی عسل

در یک تحقیق جدید گزارش شده است که عسل، فعالیت‌ های سیکلواکسیژناز-۱ و سیکلواکسیژناز-۲ را کاهش داده و بدین ترتیب خواص ضدالتهابی از خود به نمایش می‌ گذارد. همچنین عسل فعالیت‌ های تنظیمی سیستم ایمنی را نشان داده است. بعلاوه، جذب خوراکی عسل طبیعی رقیق شده، باعث کاهش اثرات بر غلظت پروستاگلاندین‌ها مانند PGE_۲، PGF_۲α و ترومبوکسان B_۲ در پلاسمای افراد نرمال می‌ شود.

آسیب‌ های درمان شده بوسیله عسل، ورم کمتر، تراوش سلول‌ های گرانولی و مونومولکولی کمتر، نکروز کمتر، انقباض بهتر زخم‌ ها، بهبود پوشش بافت مخاطی و غلظت‌ های پایین گلیکوزآمینوگلیکان و پروتئوگلیکان را از خود نشان داده است. بعلاوه، التهاب و ترشح را کاهش و میزان التیام را افزایش می‌ دهد، اندازه جای زخم را کم کرده و احیای بافتی را تسریع می‌ کند. تأثیر عسل در درمان اگزما، پسوریازیس و شوره سر نیز گزارش شده است. در مدل التهابی ورم مخاط روده بزرگ، عسل به اندازه درمان بوسیله پردنیزولون موثر بوده است. داروهای درمان التهاب، دارای محدودیت‌ های جدی هستند: کورتیکواستروئید از رشد بافت جلوگیری کرده و واکنش ایمنی را سرکوب می‌ کند و داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی نیز برای سلول‌ ها، بخصوص سلول‌ های شکمی، مضر هستند. اما عسل، واکنش ضدالتهابی عاری از عوارض جانبی دارد. داده‌ های آزمایشگاهی اخیراً تولید شده و منتشر شده بیان می‌ کنند که عسل قادر به جلوگیری از فعالیت مولفه‌ های التهابی و رگ‌ زایی بوده و همچنین، فعالیت‌ های بازدارندگی قوی در مقابل  و PGE_۲ در مدل التهاب کیسه هوا از خود نشان می‌ دهد.

۱۲. فعالیت آنتی‌ اکسیدانی عسل

امروزه، همه به خوبی می‌ دانیم که رادیکال‌ ها باعث تغییرات مولکولی و جهش ژنی در بسیاری از اندام‌ ها می‌ شوند. تنش اکسیداتیو به عنوان عامل بسیاری از بیماری‌ ها معروف شده است و دانشمندان در رشته‌ های مختلف، به منابع طبیعی که می‌ تواند اجزای فعالی جهت پیشگیری یا کاهش اثرات آن‌ ها بر سلول‌ ها شود، علاقه زیادی یافته‌ اند.

عسل طبیعی حاوی بسیاری از فلاوونوئیدها (اپی‌ژنین، پینوسمبرین، کامفرول، کوئرستین، گالانژین، کریسین و هسپرتین)، اسیدهای فنولی (مانند اسیدهای الاژیک، کافئیک، پی-کوماریک و فرولیک)، اسید آسکوربیک، توکوفرول‌ها، کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز، گلوتاتیون کاهش یافته، فرآورده‌ های واکنش میلارد و پپتیدها می‌ باشد. اکثر ترکیبات بالا، در کنار یکدیگر فعالیت می‌ کنند تا خاصیت آنتی‌ اکسیدانی ترکیبی ارائه نمایند. بنابراین، اظهار شده است که عسل، به عنوان یک آنتی‌اکسیدان طبیعی، می‌ تواند به عنوان جایگزینی برای برخی نگهدارنده‌ ها نظیر سدیم تری‌ پلی‌ فسفات درون نگهدارنده غذا جهت به تأخیر انداختن اکسیداسیون چربی، عمل نماید.

منشأ گیاهی عسل بالاترین تأثیر را بر خاصیت آنتی‌ اکسیدانی آن دارد، درحالیکه فرآوری، حمل و نگهداری، خاصیت آنتی‌ اکسیدانی عسل را تا میزان کمی تحت تأثیر قرار می‌ دهند. خاصیت آنتی‌ اکسیدانی تا حد زیادی با میزان کل اسیدهای فنولی مرتبط است. علاوه بر این، ارتباطی قوی بین خاصیت آنتی‌ اکسیدانی و رنگ عسل یافت شده است. بسیاری از محققان متوجه شده‌اند که عسل تیره رنگ، مقادیر فنولی بالاتری داشته و در نتیجه، ظرفیت آنتی‌ اکسیدانی بالاتری خواهد داشت. محققان نشان داده‌ اند که خاصیت آنتی‌ اکسیدانی هم در بخش اتری و هم آبی وجود دارند که نشان دهنده این است که فلاوونوئیدهای عسل ممکن است در بخش‌ های مختلف بدن انسان وجود داشته باشند، بطوری که اثرات فیزیولوژیکی متفاوتی از خود به جای می‌ گذارند.

۱۳. خواص ترکیبات فنولی عسل

ترکیبات فنولی یکی از مهم‌ ترین گروه‌ های ترکیبات موجود در گیاهان هستند که از حداقل ۸۰۰۰ ساختار شناخته شده مختلف تشکیل می‌ شوند. گزارش شده است که این ترکیبات فعالیت‌ های ضدسرطانی، ضدالتهابی، آنتی‌آتروژنیک، ضدلختگی، تنظیم سیستم ایمنی و مسکن از خود نشان داده‌ اند و این کارکردها را به عنوان آنتی‌ اکسیدان اعمال می‌ کنند. ترکیبات فنولی عسل شامل اسیدهای فنولی و فلاوونوئیدها می‌ شود که به عنوان نشانگرهای بالقوه منشأ گیاهی عسل درنظر گرفته می‌ شوند. فعالیت‌ های آنتی‌ اکسیدانی ترکیبات فنولی، با تعداد مکانیزم‌ های مختلف نظیر به دام انداختن رادیکال‌ های آزاد، هیدروژن‌دهی، فرونشانی اکسیژن یکتا، کلات شدن یون فلزی مرتبط بوده و به عنوان بستری برای رادیکال‌ هایی نظیر سوپراکسید و هیدروکسیل عمل می‌ کنند.

۱۴. بیماری‌ های قلبی عروقی

بیماری ایسکمیک قلب (بیماری عروق کرونری) (IHD) باعث مرگ و میر بالاتر و تحمیل هزینه‌ های مالی بیشتری نسبت به بیماری‌ های دیگر در کشورهای توسعه‌ یافته می‌ شود. آریتیمی و سکته میوکاردی (MI) نشانه‌های جدی IHD هستند. در دوره جراحی قلب و MI، آریتمی شکمی نظیر تاکیکاردی شکمی و فیبریلاسیون شکمی، دلایل اصلی مرگ و میر هستند. در درمان چنین مشکلاتی، درمان دارویی (بخصوص داروهای ضد آریتمی) ممکن است نجات‌ بخش باشند. از طرف دیگر، خطرات داروهای ضد آریتمی (مانند آریتمی‌ های مرگبار در برخی بیماران)، به ایجاد محدودیت در مصرف اینگونه داروها منجر شده است. از اینرو، تمایل به استفاده از داروهایی وجود دارد که اثرات جانبی کمتر و کارایی بیشتری داشته باشند.

عسل طبیعی از دوران باستان در جهت اهداف پزشکی مورد استفاده قرار می‌ گرفته است، اگرچه در مورد بیماری‌ های قلبی عروقی، اکثر مطالعات پیشین بر روی حیوانات انجام شده و عمدتاً بر اثرات عسل در برابر عامل‌ های ریسک قلبی عروقی نظیر چربی خون بالا و تولید رادیکال‌های آزاد تمرکز داشته‌ اند. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در عسل شامل ویتامین C  ترکیبات مونوفنولی، فلاوونوئیدها و ترکیبات پلی‌ فنولی هستند. مصرف منظم فلاوونوئید، با کاهش ریسک ابتلا به بیماری‌ های قلبی-عروقی همراه است. طیف وسیعی از ترکیبات فنولی در عسل وجود دارند که دارای اثرات امیدوارکننده‌ ای در درمان بیماری‌ های قلبی عروقی هستند.

در بیماری عروق کرونری (CHD)، اثرات محافظتی ترکیبات فنولی عمدتاً شامل اثرات ضدلختگی، ضد ایسکمیک، آنتی‌ اکسیدانی و سستی عروق می‌ باشد. بیان شده است که فلاوونوئیدها ریسک ابتلا به CHD را بوسیله سه عملکرد کاهش می‌ دهند: بهبود اتساع عروق کرونری، کاهش قدرت انعقادی پلاکت‌ های خون و جلوگیری از اکسایش LDLها. در ۳۸ فرد دارای اضافه وزن، تأثیر عسل طبیعی بر کلسترول کلی، LDL-C، کلسترول لیپوپروتئین پرتراکم (HDL-C)، تری‌ اسیل‌گلیسرول، پروتئین واکنش‌ پذیر C (CRP)، قند خون ناشتا و وزن بدن بررسی شده‌ اند. نتایج نشان دادند که مصرف ۷۰ گرم عسل طبیعی به مدت ۳۰ روز، باعث کاهش کلسترول کل، LDL-C، تری‌اسیل‌گلیسرول و CRP شده است (۰۵/۰P<). این محققین نتیجه‌ گیری کرده‌ اند که عسل طبیعی، عامل‌ های ریسک قلبی عروقی را، بخصوص در افراد دارای عامل‌ های ریسک بالا، کاهش می‌ دهد، و در افراد چاق یا دارای اضافه وزن، باعث افزایش وزن بدن نمی‌شود.

تأثیر مصرف خوراکی ۷۰ گرم عسل طبیعی، در مقایسه با همین مقدار عسل مصنوعی (فروکتوز بعلاوه گلوکز)، در انسان‌ ها مورد مطالعه قرار گرفت. افزایش انسولین و CRP پس از مصرف گلوکز، بسیار بالاتر از حالت مصرف عسل بود. بعلاوه، عسل باعث کاهش کلسترول، LDL-C و TG شده و میزان HDL-C را کمی افزایش داد. در بیماران مبتلا به قند خون بالا، عسل مصنوعی مقدار TG را افزایش داد، درحالیکه عسل باعث کاهش TG شد. در بیماران مبتلا به چربی خون بالا، عسل مصنوعی باعث افزایش LDL-C شد، در حالی که عسل مقدار LDL-C را کاهش داد. در بیماران دیابتی، عسل در مقایسه با دکستروز، افزایش بسیار کمتری در مقدار گلوکز پلاسما را نشان داد. عسل می‌ تواند حاوی متابولیت‌های نیتریک اکسید (NO) باشد و سطوح بالای NO موجود در عسل ممکن است در بیماری‌ های قلبی عروقی، دارای عملکرد محافظتی باشد.

[wpipa id=”3142″]

همچنین عسل فشار خون وریدی را کاهش داد که می‌ تواند باعث کاهش پیش‌ بار قلب و در نتیجه کاهش تجمع خون در سیستم عروقی شود.

محققان اثرات پروفیلاکتیک عسل طبیعی را به عنوان یک عامل پیش‌شرط دارویی بر روی آسیب‌ های ناشی از ایسکمی/ترمیم خون‌ رسانی (I/R) در نظر می‌ گیرند، بطوریکه تزریق وریدی کوتاه‌ مدت محلول‌ های غنی کربس با عسل طبیعی ۱۰ دقیقه قبل و ۱۰ دقیقه بعد از ایسکمی، به قلب یک موش ایزوله شده تزریق شد. نتیجه تحقیق آزمایشگاهی دیگری نشان داد که مصرف خوراکی مداوم عسل طبیعی (به مدت ۴۵ روز) باعث ایجاد اثرات ضدآریتمی و ضدسکته قوی در موش‌ ها می‌ شود.

در یک تحقیق، پیش‌ درمان موش‌ های بیهوش نرمال یا موش‌ های تحت استرس با عسل طبیعی (۵ گرم به ازای هر کیلوگرم وزن) ۱ ساعت پیش از تزریق آدرنالین (mcg/kg ۱۰۰) می‌ تواند در مقابل نقص عملکرد محرک عروقی و اختلالات قلبی ناشی از اپی‌ نفرین از موش‌ ها محافظت کند و اثر انقباضی مثبت آدرنالین را نیز حفظ نماید. این محققین نتیجه‌ گیری کردند که عسل طبیعی ممکن است در مقابل نقص عملکرد محرک عروقی و اختلالات قلبی ناشی از اپی‌ نفرین را بطور مستقیم (از طریق ظرفیت آنتی‌ اکسیدانی بالا و آنتی‌ اکسیدان‌ های آنزیمی و غیرآنزیمی، در کنار مقادیر قابل توجه عناصر معدنی نظیر منیزیم، سدیم و کلر) و یا بطور غیرمستقیم از طریق تشدید انتشار نیتریک اکسید از غشای درونی قلب از طریق تأثیر ویتامین C، خواص محافظت از قلب و اثرات درمانی خود را اعمال کرده باشد.

عسل همچنین از تنش اکسیداتیو که ممکن است تا حدودی عامل فعالیت محافظت عصبی آن در مقابل مرگ سلولی آزمایشگاهی و ایسکمی مغزی موضعی درون بدن باشد، جلوگیری کرده است. با توجه به وجود بسیاری از ترکیبات آلی با خاصیت آنتی‌ اکسیدانی و حذف رادیکال‌ ها در ترکیبات عسل، به نظر می‌ رسد که عسل دارای توانایی بالقوه‌ ای جهت عمل به عنوان منبع مهم آنتی‌ اکسیدان‌ های طبیعی در تغذیه انسان باشد. بعلاوه، با توجه به خاصیت ضدالتهابی آن، باعث کاهش مرگ بافت‌ ها می‌ شود.

سایر خواص درمانی عسل

خاصیت موثر عسل به عنوان عامل ضدسرطان، در برخی از تحقیقات گزارش شده است. عسل در درمان آزمایشی سرطان مثانه، خواص ضدسرطانی از خود به نمایش گذاشته است. عسل طبیعی می‌ تواند در درمان درد قفسه سینه، خستگی و سرگیجه، نقش مهمی ایفا کند. این موضوع احتمالاً به دلیل میزان انرژی تغذیه‌ ای بالای عسل است که کالری مورد نیاز بدن را بلافاصله پس از مصرف تأمین می‌ کند.

مزیت‌ های عسل در درد و عفونت کشیدن دندان‌ ها یا پوسیدگی دندان ناشی از خشکی دهان به دلیل تابش اشعه نیز مشاهده شده است. همچنین مشاهده شده که عسل عامل بسیار موثری در ترمیم بافت پوست دارای ترک‌ خوردگی بوده و می‌ تواند به سادگی برای این منظور مورد استفاده قرار گیرد. در پژوهشی که در مرکز بورکینافاسو انجام شده، مشخص شد که ساکنین محلی، به دلیل خواص ضدباکتریایی و ضدالتهابی عسل، از آن برای درمان ناراحتی‌ های تنفسی، سرخک، دردهای قاعدگی، اختلالات پس از زایمان، ناتوانی جنسی مردان و فارنژیت استفاده می‌ کنند. همچنین گزارش شده است که عسل در شرایط آزمایشگاهی، دارای خواص ضدعفونی کننده می‌ باشد.

در یک تحقیق، مصرف روزانه عسل، انواع اثرات مفید بر شاخص‌ های خونی، سطوح مواد معدنی و آنزیم‌ های خون و سیستم غدد درون‌ ریز را نشان داد. در تحقیق دیگری، عسل خوراکی، تولید آنتی‌ بادی در طول واکنش‌ های اولیه و ثانویه سیستم ایمنی در مقابل آنتی‌ زن‌ های وابسته به غده تیموس و مستقل از آن را تشدید کرد.

عسل زنبور بدون‌ نیش به عنوان یک عامل محاظتی در مقابل آسیب DNA عمل کرده و می‌ تواند شواهد جالب توجهی در رابطه با ظرفیت آنتی‌ اکسیدانی معین ارائه دهد. محققان اثرات عسل بر تنش اکسیداتیو و مرگ سلولی در زردی انسدادی آزمایشگاهی را بررسی کرده و دریافتند که عسل، اثرات منفی انسداد زردآبراه (مجرای صفرا) بر فراساختار کبدی را کاهش می‌ دهد. این اثر ممکن است به دلیل خواص آنتی‌ اکسیدانی و ضدالتهابی عسل باشد.

در تحقیق دیگری، تأثیر مصرف عسل بر آسیب کبدی ناشی از ان-اتیل‌مالئیمید (NEM) در موش‌ ها مورد بررسی قرار گرفت. NEM یک مسدودکننده سولفیدریل است که به سیستم آنتی‌ اکسیدان وابسته به سولفیدریل (عمدتاً گلوتاتیون) درون بدن، آسیب می‌ رساند. این یافته‌ ها نشان می‌ دهند که کم شدن غلظت گلوتاتیون، در آسیب کبدی ناشی از NEM نقشی سببی بازی می‌ کند، و اینکه اثر حفاظت از کبد در عسل، ممکن است به دلیل فرآیندهای حساس به سولفیدریل باشد. در سرطان سلول کبدی، عسل را می‌ توان به عنوان بازدارنده امیدوارکننده تکثیر، فعالیت پروتئاز و فعالیت ژلاتیناز سلول‌ های HepG2 بصورت مستقل در نظر گرفت.

محققان همچنین نشان داده‌ اند که عسل بواسطه جلوگیری از تضعیف رحم، دارای اثرات مفیدی بر موش‌ های یائسه می‌ باشد و تراکم استخوان‌ ها و میزان مقابله با افزایش وزن بدن را افزایش می‌ دهد. آن‌ها نتیجه‌ گیری کردند که عسل می‌ تواند جایگزین مناسبی برای درمان تعویض هورمونی باشد.

درمان بیماری های روحی- روانی با عسل
برنو بتزی آزمایش هایی روی محلول عسل برای بیماران مبتلا به عارضه های روحی – روانی مانند آنژین صدری” انجام داده است.
آزمایش نشان داده است هنگامی که محلول عسلی با کوکو بوسیلاسی به ورید تزریق می شود در بهبود عارضه های عصبی و رفع بی خوابی ناشی از اختلالات روانی و آنژینهای صدری موثر واقع شده است. هم چنین این دارو به صورت تزریقی همراه با عصاره غده فوق کلیوی تزریق می شود در درمان صرع شدید شکمی مفید بوده است.

درمان خارش های فرج با عسل
منظور از خارش های فرج آن دسته از خارش هایی است که آزار دهنده و دارای علل ناشناخته می باشند که تحت خارش ویژه فرج (دستگان تناسلی زنان مطرح است. این خارش بیشتر در زنان میان سال به بالا دیده می شود. یک خارش آزار دهنده و مزمن است و همیشه با ضدعفونی کننده گرم آبزن ها، درمان می شود.

درمان واریس رگ ها با عسل
عسل با روغن گل محمدی گرم شود. همان طوری که گرم است روی رگ های واریس مالیده شود، این روش درمانی و روغن مالی قبل از خواب انجام گیرد. در طول درمان بیمار باید روزانه در سه نوبت یک قاشق غذاخوری عسل میل کند و مدتی ادامه دهد.

درمان سل ریوی با عسل
روغن گل محمدی را با مقدار مساوی عسل مخلوط و به اندازه نیم فنجان صبح ناشتا و نیم فنجان شب قبل از خواب نوشیده شود. از سوی دیگر، قبل از خواب، سینه و منطقه نای و نایژه هارا با روغن زیتون که با کمی عسل مخلوط شده، بمالید. اگر درمان حداقل ۱۵ روز ادامه یابد، بهبودی حاصل خواهد شد.

عوارض جانبی مصرف عسل

عسل نسبتاً عاری از اثرات مضر است. استفاده موضعی عسل ممکن است به احساس سوزش موقتی منجر شود. در غیر اینصورت در حالت‌های دیگر، به اشکال مختلف عامل آرامش‌ بخش، تسکین دهنده درد، تعویض پانسمان بدون درد و بدون ناراحتی توصیف می‌ شود. آلرژی نسبت به عسل بسیار کمیاب است، اما ممکن به گرده گل یا پروتئین‌ های زنبور موجود در عسل، واکنش آلرژیک ایجاد شود. مصرف بیش از حد عسل ممکن است به دهیدراسیون بافت‌ ها منجر شود، هرچند که می‌ توان این وضعیت را با استفاده از بسته‌ های نمک رفع نمود. زمانیکه عسل بر روی زخم‌ های بزرگ افراد دیابتی بکار برده می‌ شود، ریسک نظری افزایش سطوح قند خون همواره ممکن است وجود داشته باشد. ریسک مسمومیت بوتولیسم زخم، به دلیل وجود هاگ‌ های کلوستریدیا، را می‌ توان بوسیله تابش گاما که بدون از دست رفتن خاصیت ضدباکتریایی عسل هاگ‌ های کلوستریدیا را می‌ کشد، به حداقل رساند.

نظر شما درباره خواص درمانی عسل چیست؟ چه تجربه ای در درمان بیماری ها با عسل داشته اید؟ نظر یا تجربه خود را برای ما بنویسید.

ncbi.nlm.nih