فواید موم عسل؛ ارزش دارویی و 9 خاصیت بی نظیر آن!

فواید موم عسل با توجه به استفاده از آن در محصولات آرایشی بهداشتی به دلیل جذب بالا و در پزشکی به منظور درمان برخی بیماری ها مورد توجه مردم قرار گرفته است.

موم به وسیله سه جفت از چهار جفت غده های زیرشکمی زنبورهای کارگر در سنین ۱۳ تا ۱۸ روزگی پس از تولد ترشح می گردد. ترشح موم توسط غدۂ مومی” به علت تغذیه از مواد قندی کربوهیدرات ها) و هضم و جذب آنها صورت می گیرد.

ویدیو خواص موم عسل

[jwp-video n=”1″]

موم یک ماده خنثی با شکل پذیری زیاد در درجه حرارت نسبتا پایین (در حدود 32 درجه سانتی گراد) است. در مقابل، در این درجه حرارت اکثر موم های گیاهی خیلی سخت تر بوده و ساختمان بلوری دارند. موم زنبور نیز در آب نامحلول و در برابر بسیاری از اسیدها مقاوم است؛ ولی در اکثر حلال های آلی مانند: اتر، بنرن، بنزول، کلروفورم، روغن ترپنتین و بعد از گرم کردن در الکل و روغن های مایع محلول می باشد.

فواید موم عسل

تاریخچه موم

فواید موم عسل از زمان های قبل از تاریخ، مورد استفاده انسان بوده است. مصری های قدیم در 4200 سال قبل از میلاد مسیح، زنبورعسل را نگهداری کرده و موم آن را برای ساختن قالب، برای نوشتن و همچنین برای مومیائی کردن و محفوظ کردن اجساد مرده هایشان بکار می برده اند.

موم زنبور عسل در طب سنتی چه کاربردی دارد؟

موم زنبور عسل در طب سنتی به نسبت ۱۰ تا ۲۰ درصد با پمادها ترکیب و مورد استفاده قرار می گیرد، این پمادها به سبب انعطاف پذیری بالا و داشتن ویتامین A اثرات مطلوبی روی قسمت های آسیب دیده پوست دارند. وقتی دمای موم با گرمای بدن بالا می رود، این ماده فعال می شود. همچنین موم وجوه مشترکی با چربی ها دارد، به طوری که کاربرد آن را در بیماری های پوست بی خطر می کند.

کاربرد موم در زمان رومیان

رومیان قدیم از موم زنبورعسل در کوزه گری، رنگرزی و نساجی استفاده می کرده اند. انواع عروسک های مومی از معابد یونانیها و رومیان قدیم یافت شده، کاربرد موم زنبور عسل برای تامین روشنایی از زمان های بسیار قدیم خصوصاً در مصر بسیار رایج بوده است.

کاربرد موم در زمان یونانیان

برای اولین بار شمع توسط یونانیها با به کار گیری نخ کتانی و موم زنبور عسل ساخته شد و برای تولید و تامین روشنایی از آن استفاده گردید.

کاربرد موم زنبورعسل آنقدر فراوان گردید که کم کم تولیدات آن نتوانست جوابگوی صنایع مختلف باشد، به طوری که امروزه کمتر صنعتی است که از موم به نحوی استفاده نکند.

موم از نظر صرفه اقتصادی

لازم به ذکر است که چون تولید موم زنبورعسل بسیار گران می باشد و از طرف دیگر منابع دیگری مانند مومهای گیاهی، حیوانی و مصنوعی برای تولید سایر انواع موم وجود دارد، امروزه در صنعت بیشتر از مومهای غیر از موم زنبورعسل استفاده می شود. ولی آنچه که حائز اهمیت بوده این است که یکی از راه های عمده استفاده از موم زنبورعسل در صنعت زنبورداری می باشد و هیچ نوع مومی کیفیت و مرغوبیت موم خالص زنبور عسل را برای این صنعت ندارد.

[wpipa id=”3196″]

مقدار تولید موم توسط زنبورعسل چه میزان می باشد؟

مطالعات مختلف نشان داده است که زنبورعسل برای تولید یک کیلوگرم موم بطور متوسط 4/8 کیلو گرم عسل مصرف می کند. بنابراین این فرآورده کندو با توجه به این که وقت و انرژی زیادی توسط زنبورها برای تولید آن بکار برده می شود بسیار با ارزش و گران می باشد.

میزان یا نسبت تولید موم به عسل در سطح جهان بسته به عوامل مختلف از جمله نوع عسل عرضه شده به بازار، روش تولید عسل و میزان تقاضا برای موم فرق می کند ولی تخمین زده شده که این نسبت حدود 1 به 20 می باشد.

میزان تولید موم هر کلنی در سال حدود 500-350 گرم و به طور متوسط حدود 400 گرم تخمین زده شده است. همچنین با روش های مختلف می توان میزان موم تولیدی هر کلنی را افزایش داد.

رنگ موم

رنگ موم تازه ترشح شده از غدد مومی زنبور کارگر به رنگ سفید می باشد ولی گاهی لکه ها و رگه های زرد رنگ در آن نیز مشاهده می شود که مربوط به رنگ مایه های گرده گل است.

فواید موم عسل

ترکیبات شیمیایی موم زنبورعسل

گرچه مطالعات زیادی روی ترکیب شیمیایی و فواید موم عسل انجام شده است، ولی در نتایج گزارشات تا حدودی اختلاف نظر وجود داشته و ضمنا ترکیب موم بطور کامل روشن نشده است. از جمع بندی مطالعات انجام شده تاکنون ترکیب متوسط موم خالص زنبورعسل غربی یا معمولی را می توان به صورت زیر خلاصه کرد:

هیدروکربن (حاوی کربن های فرد از 21 تا 23)    16 درصد
الکل های مخصوص (حاوی کربن های زوج از 24 تا 36)    31 درصد
اسیدهای مختلف (حاوی کربن های 12 تا 34 و عمدتا کربن 16)   31 درصد
هیدروکسی اسید (حاوی کربن های 12 تا 32 و عمدتا کربن 16)   13 درصد
دیول ها (حاوی کربن 24 تا 32)  3 درصد
سایر مواد     6 درصد


خصوصیات فیزیکی موم زنبورعسل

بطور کلی موم خالص زنبورعسل ترکیبی از انواع استرها، اسیدهای چرب، الکل و هیدروکربن های سنگین می باشد.

موم زنبورعسل ماده ای جامد و بی شکل با بوی عسل و بدون طعم است که وقتی در بین انگشتان دست فشار داده شود نرم بوده و حالت پلاستیک را دارد ولی وقتی کاملا سرد باشد خشک و شکننده است. خصوصیات فیزیکی موم خالص زنبور عسل و موم حاصل از ذوب و صاف کردن شانهای زنبورعسل (موم خام) توسط محققین مختلف مورد مطالعه قرار گرفته است.

موارد مصرف موم زنبورعسل عبارتند از:

  • در صنایع دارو سازی برای ساختن پمادها، کرم ها، پوشش روی قرص ها و غیره
  • در دندان پزشکی برای تهیه قالب از دهان و دندانها
  • در ریخته گری برای ساختن قالب
  • در صنعت نساجی
  • و همچنین استفاده از موم زنبورعسل برای ساختن انواع واکس ها، جلا دادن لوازم و وسایل منزل، جلا دادن چرم و نخ و…
  • برای ساختن انواع چسب
  • آدامس
  • جوهر
  • انواع مواد ضد آب
  • در صنعت کاغذ سازی

خواص درمانی موم

روش های درمانی با موم

موم ماده ای است که دستگاه گوارش انسان و سایر جانداران قادر به تجزیه مولکولهای آن نبوده و به صورت اولیه از بدن دفع می گردد. موم به سرعت به وسیله پوست جذب می شود و به همین دلیل امروزه در ساخت وسایل بهداشتی، آرایشی نظیر کرم ها، پمادها، ماسکهای زیبایی صورت و… اهمیت زیادی دارد. جان ویس پژوهشگر آمریکایی جویدن موم و عسل را برای پاک شدن مجاری بینی و حلق توصیه می کند و برای سینوزیت، تنگی نفس و زکام آن را دارویی موثر می داند، البته بیماران باید هر ساعت نصف قاشق مربا خوری عسل با موم مصرف نموده و موم آن را یک ربع بجوند. جویدن موم عسل رنگ دندانها را از بین برده و لثه ها را محکم می کند.

جویدن شکلات های تهیه شده از عسل و موم باعث ازدیاد ترشح بزاق جهت فعالیت ترشحی و حرکتی معده و سوخت و ساز بدن می شود و اثر قابل توجهی بر روی گردش خون و ظرفیت کار ماهیچه دارد و برای افراد سیگاری که تمایل به ترک دارند بسیار مفید بوده، موم عسل درد را تسکین می دهد، برای سینه درد، پهلو درد و سل مفید است. اگر موم عسل را به محل زخم بمالند درد را برطرف می کند.

سایر روش های درمان

1) چاک گوشه لب

یکی از فواید موم عسل، درمان چاک لب می باشد، به این روش که مقداری موم عسل را با مقدار برابر روغن حیوانی در ظرف بن ماری گرم کنید تا مخلوطی یکنواخت به دست آید. بعد کمی سفیدآب روی آن بپاشید و بهم بزنید و روزی 3 مرتبه کمی از آن را به موضع درد بمالید.

2) درمان نقرس

مقداری موم زنبورعسل و صمغ کاج را در ظرف بن ماری گرم کنید و مقداری عسل به مخلوط بیافزایید. سپس این ضماد را روی پارچه کتانی مالیده و روی انگشت شست پا ببندید، باعث تسکین درد و کاهش ورم مفصل انگشت شست می گردد.

3) درمان زگیل های پوستی

مقداری عسل را با موم در ظرف بن ماری گرم کنید، آن را روی برگ چغندر یا گشنیز مالیده سپس روی موضع قرار دهید و روی آن را محکم ببندید و سه روز به حال خود بگذارید تا زگیل های ها از بین بروند. در صورت نیاز می توان درمان را مجددا تکرار کرد.

4) تسکین دردهای رماتیسمی

به منظور تسکین دردهای رماتیسمی مقداری موم عسل، روغن زیتون و روغن سیاه دانه را به نسبت مساوی مخلوط کرده و روی موضع درد بمالید و روی آن را با پارچه ببندید تا گرم شود و بهبودی حاصل شود.

5) کرم ضد چین و چروک

مواد لازم:

  • موم عسل
  • آب پیاز
  • عسل
  • عصاره آلوئه ورا (صبر زرد)

از هرکدام 50 گرم

طرز تهیه:

موم را داخل یک ظرف چینی یا روی ریخته و آن را داخل آب جوش قرار دهید تا با حرارت آب ذوب شود. سایر مواد را به آن اضافه نمایید و با یک قاشق چوبی به طور مرتب بهم بزنید تا زمانی که ترکیب کاملا خنک شود. قبل از استفاده، صورت را با آب گرم بشویید، سپس لایه نازک از کرم را با دستمال کاغذی بر روی پوست بمالید و پس از 15 دقیقه صورت را پودر بزنید.

6) کرم برای پوست چرب

مواد لازم:

  • موم عسل 10 گرم
  • آمونیاک 10 گرم
  • آب 15 سی سی

طرز تهیه:

مانند دستورالعمل بالا می باشد.

7) کرم تقویتی

مواد لازم:

  • موم عسل 10 گرم
  • گلیسیرین 15 گرم
  • روغن هل 80 گرم

طرز تهیه:

موم را داخل یک ظرف چینی یا روی ریخته و آن را داخل آب جوش قرار دهید تا با حرارت آب ذوب شود. سایر مواد را به آن اضافه نمایید و با یک قاشق چوبی به طور مرتب بهم بزنید تا زمانی که ترکیب کاملا خنک شود. قبل از استفاده، صورت را با آب گرم بشویید. سپس لایه نازک از کزم را با دستمال کاغذی بر روی پوست بمالید و پس از 15 دقیقه صورت را پودر بزنید.

8) تقویت کننده لب

مواد لازم:

  • موم عسل 1 قسمت
  • روغن مایع (بادام، زیتون و..) 4 قسمت
  • عرق نعناع چند قطره

طرز تهیه:

یکی دیگر از فواید موم عسل مصرف آن بعنوان تقویت کننده لب می باشد. موم و روغن را با حرارت ملایم و غیر مستقیم ذوب کنید و آنها را مرتب با هم زن سیمی تا زمانی که موم کاملا ذوب شود هم بزنید. سپس از روی حرارت بردارید و چند قطره عرق دلخواه را به آن اضافه نمایید و تا زمانی که مخلوط سرد و سفت شود به هم زدن خود ادامه دهید و قبل از اینکه کاملا سرد شود، آن را درون ظرف کوچکی بریزید و بگذارید کاملا خنک شود.

9) مرهم لب

مواد لازم:

  • موم خرد شده 225 گرم
  • روغن نارگیل 425 میلی لیتر
  • عسل 100 گرم
  • شیره خالص وانیل 5 قاشق سوپ خوری

طرز تهیه:

موم را در یک ماهی تابه تا 66 درجه سانتی گراد حرارت دهید. در یک ماهی تابه دیگر روغن را با همین حرارت گرم کنید و سپس آن را به موم اضافه کرده و از روی حرارت بردارید. آنها را خوب مخلوط کنید تا کاملا ترکیب شوند. سپس عسل و شیره وانیل را اضافه نمایید و هم زدن را ادامه دهید.

بعد آن را در یک ظرف لوله ای یا استوانه ای بریزید و بگذارید یک شب بماند تا سرد شود. سپس آن را بسته و در دمای اتاق دور از نور مستقیم خورشید نگهداری نمایید.

ساخت شمع با موم

شمع های مومی

شمع های مومی مطلوب هستند و برخلاف پارافین نه چکه کرده، نه بریده شده و نه دود می کنند. اما مدت زیادی نمی سوزند. شما می توانید 3 نوع شمع از موم درست کنید: قالبی، غلتکی و شناور.

نحوه نگهداری موم زنبور عسل

موم زنبور فقط باید به شکل ذوب شده و پاکیزه نگهداری شود. نگهداری باید در جاهای خشک و خنک باشد و هرگز در همان اطاق نزدیک یا کنار هر آفت کشی نباشد. موم طی زمان بتدریج متبلور خواهد شد و در نتیجه سخت تر می گردد، اما اینکار بدون هرگونه صدمه برگشت پذیر است، درست مانند عسل شکرک زده.

نظر شما درباره فواید موم عسل چیست؟ آیا موم با توجه به خواص فراوان و دارویی آن می تواند به بهبود بیماری ها کمک کند؟ نظر خود را در قسمت دیدگاه ها با ما در میان بگذارید.

خرید عسل

6 دیدگاه برای “فواید موم عسل؛ ارزش دارویی و 9 خاصیت بی نظیر آن!

  1. کاظمی گفته:

    سلام ممنون ازمطالب مفیدتون، اما سوالی دارم آیا مصرف شیر به همراه موم عسل ضرری داره یا نه ممنون میشم اگر پاسخ بدین

  2. arezoo گفته:

    سلام
    برای خرید موم عسل باید به کجا مراجعه کنیم؟ البته موم طبیعی که کاملا توسط زنبور ساخته شده باشه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *