خواص ضد میکروبی عسل طبیعی

خواص ضد میکروبی عسل از گذشته مورد توجه بوده و امروزه از آنجایی که داروهای شیمیایی نمی‌توانند ما را از معرض باکتری‌ها و ویروس‌های مقاوم در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها در امان نگه دارند، دانشمندان تحقیق بیشتر درباره خواص عسل را آغاز کرده‌اند.

ویدئو خواص ضد میکروبی عسل طبیعی

[jwp-video n=”1″]

مزایای بهداشتی عسل

ترکیبات میکروب کش موجود در عسل، توانایی غیرفعال کردن یا کشتن بیش از ۲۵۰ گونه مختلف باکتری ها و برخی قارچ های خاص، از جمله کاندیدا آلبیکانس و ویروس ها را دارند. قدرت ضدعفونی عسل به منابع شهد و عسلک آن و نحوه فرآوری آن بستگی دارد.

از آنجا که عسل حاوی صدها ترکیب ضد باکتری مختلف  است، بسیار بعید است که استفاده از آن باعث مقاومت باکتری ها شود. این ترکیبات به سرعت جذب خون می شوند، در نتیجه باکتری های خوب (مفید) روده را از بین نمی برند.

سلول های ایمنی بدن را تحریک می کند تا سیتوکین های ضد التهابی مانند اینترکولین -۱ و -۶ و فاکتور نکروز تومور تولید کند، که می تواند برخی سلول های سرطانی خاص را از بین ببرد.

عسل تنها یک غذای شیرین نیست، بلکه محصولی قابل اطمینان است که می‌تواند بسیاری از باکتری‌ها و همچنین قارچ‌ها، ویروس‌ها و میکروب‌ها را از بین ببرد. «ضدمیکروبی» یک اصطلاح عمومی است که به ظرفیت مبارزه یک دارو با میکروب‌ها اشاره دارد. میکروب‌ها شامل باکتری‌ها، قارچ‌ها، آرکیا، آغازیان و ویروس‌ها می‌شود (تنها برخی از دانشمندان، ویروس‌ها را جزو دسته‌بندی میکروب‌ها حساب می‌کنند). خواص ضد میکروبی عسل به دلیل مواد مختلف است و تا حد زیادی به منشأ گیاهی عسل بستگی دارد.

خواص ضد میکروبی عسل طبیعی

مقابله با ویروس‌ها

گزارش شده است که عسل در محیط آزمایشگاهی فعالیت ویروس روبلا و ویروس تبخال را مختل می‌کند.

مقابله با انگل‌ها

گزارش شده است که عسل، از رشد سه گونه انگل لیشمانیا جلوگیری می‌کند.

یا در برخی ارگانیزم‌های غیرانگلی، فعالیت ضد کرم‌های حلقوی (نماتدها) مانند کرم الگانس داشته که یک کرم آزاد زی غیرانگلی شفاف و خمیده به طول حدوداً ۱ میلی‌متر است که در محیط‌های خاکی معتدل زندگی می‌کند.

مقابله با قارچ‌ها

اگرچه تحقیقی بر روی گونه‌های قارچی صورت نگرفته است، با اینحال اثبات شده است که عسل در مقابله با هرگونه قارچ‌های انگلی که بر پوست اثر می‌گذارد (درماتوفیت) و باعث «قارچ تبسی» می‌شود، سودمند است. عسل در مقابله با قارچ‌های سرده روپوست‌رستان (Epidermophyton)، ریزهاگ (Microsporum) و مورستان (Trichophyton) موثر است.

انواع مختلف عسل از رشد ۴۰ گونه مخمر (کاندیدا آلبیکانس، کاندیدا کروسِی، کاندیدا گلابراتا و گونه تریکوسپورون) جلوگیری کرده است. مشخص شده است که از میان این عسل‌ها، عسل چند گل و عسل خرزه هندی (Rhododendron) بطور کلی دارای اثر بازدارندگی بیشتری نسبت به عسل‌ اکالیپتوس و عسل مرکبات دارد.

گونه‌های پنی‌سیلیوم کراستوسوم، پنی‌سیلیوم اکسپانسوم، پنی‌سیلیوم گریسوفولووم، پنی‌سیلیوم رایستریکی و پنی‌سیلیوم وروکوزوم، اکثراً با غلظت‌هایی بالاتر از ۱۰٪، توسط عسل‌های چندگل مختلف اسلواکیایی از بین رفتند. تحقیق دیگری نشان داد که مخلوطی از عسل و ماست، جهت کنترل عفونت قارچی مهبل زنان باردار مورد آزمایش قرار گرفت.

پیتر مولان نیز فهرست برخی از قارچ‌های حساس به عسل را ارائه نموده است: آسپرژیلوس فلاوس، آسپرژیلوس فومیگاتوس، آسپرژیلوس نیگر، آسپرژیلوس پرازیتیکوس و گونه‌های ساکارامایسیس.

ژائو و همکارانش در سال ۲۰۱۳، سایر پپتیدهای ضدقارچ را از Bacillus BH072 جدا کردند که باکتریوم جدید دیگری بود که در عسل وجود داشت. این پپتید فعالیت ضدقارچی در مقابل کپک‌ها از جمله آسپرژیلوس نیگر، پیتیوم و کپک خاکستری از خود نشان داد.

مقابله با باکتری‌ها

عسل دارای اثری دوگانه است:

– اثر باکتریوستاتیک، بدین معنی که از رشد و تکثیر یاکتری‌ها جلوگیری می‌کند؛

– اثر ضد باکتری، یعنی قادر به نابود کردن باکتری‌ها است.

اثر ضدباکتریایی عسل معمولاً در مقابل باکتری‌های گِرَم مثبت مشاهده شده است. مطالعات اخیر انجام شده بر روی استافیلوکوکوس با کواگولاز منفی (مانند استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس) اثربخشی عسل مراتع و عسل مانوکا را نیز نشان داده‌اند.

بر اساس تحقیق پیتر مولان، عسل قادر است تا گونه‌های زیر را مهار کند: سیتروباکتر فروندی، کورینه‌باکتریوم دیفتری، ادواردسیلا تاردا، اشریشیا کولی، هموفیلوس آنفلوآنزا، گونه‌های کلبسیلا، کلبسیلا پنومونیه، مونوسیتوژن‌های لیستریا، گونه‌های میکروکوکوس، میکروکوکوس لوتوس، مایکوباکتریوم توبرکلوزیس، گونه نایسریا، پاستورلا مالتوسیدا، گونه‌های پروتئوس، پروتئوس میرابیلیس، پروتئوس مورگانی، پروتئوس وولگاریس، گونه‌های سودوموناس (سودوموناس آئروژینوزا، سودوموناس فلورسنس)، گونه‌های سالمونلا (سالمونلا کلرازویس، سالمونلا دوبلین، سالمونلا انتریتیدیس، سالمونلا گالیناروم، سالمونلا پاراتیفی-A، سالمونلا پولوروم، سالمونلا اسکاتمولری، سالمونلا تیفی، سالمونلا تیفیموریوم، سالمونلا تیفوسا)، سارسینا لوتیا، سارسینا اورانژیا، گونه‌های شینگلا (شینگلا بویدی، شینگلا دیسنتریا، شینگلا فلکسنری، شینگلا سونئی)، گونه استافیلوکوکوس (استافیلیکوکوس اورئوس)، گونه‌های استرپتوکوکوس (استرپتوکوکوس فاکالیس، استرپتوکوکوس میتیس، استرپتوکوکوس موتانس، استرپتوکوکوس پنومونیه، استرپتوکوکوس پیوجینز، استرپتوکوکوس سالیواریوس)، گونه‌های استرپتومایسیس، ویبریو کلرا، پروتئوس از ژنوتیپ ویبریو کلرا.

مولان اشاره می‌کند که تمام نمونه‌های عسل دارای درجه فعالیت ضدباکتریایی مشابه نیستند، بنابراین از آنجایی که عسل استفاده شده در تحقیقات ممکن است فعالیت ضدباکتریایی بسیار متفاوتی داشته باشد، حساسیت گونه‌ها را نمی‌توان با استفاده از نتایج تحقیقات مختلف با یکدیگر مقایسه نمود. برخی عسل‌ها با توجه به ترکیباتشان، در جهت حذف باکتری‌های مشخص، موثرتر از سایر عسل‌ها هستند و در برخی موارد تا ۱۰۰ برابر قدرت ضدباکتریایی بیشتری دارند.

قوی‌ترین عسل‌های ضدمیکروبی

عسل مانوکا، عسل روامیل، عسل سدر، عسل توالانگ، عسل گلام مالزیایی، عسل خلنگ (علف جارو)، عسل گندم سیاه، عسل ذغال اخته، عسل رازیانه، عسل شهد گیاه (رنگ تیره، هم عسل گیاهان مخروطی و هم غیرمخروطی)، عسل انگور کتانی (کوبا)، عسل ماری (red gum)، عسل مدلار، عسل ماهاریشی، عسل بشکیر و عسل کاج.

مقایسه عسل مانوکا با عسل روامیل (با رقت ۱۰ تا ۸۰ برابر)

عسل روامیل پس از دو ساعت باسیلوس سابتیلیس، اشریشیا کولی و سودوموناس آئروژینوزا را از بین برد. عسل مانوکا، تنها باسیلوس سابتیلیس را پس از ۲۴ ساعت از بین برد.

هم عسل روامیل و هم عسل مانوکا تمام باکتری‌ها را از بین بردند.

نتیجه‌گیری: هر دو عسل موثر هستند. عملکرد روامیل سریع‌تر است (۲ ساعت) در حالیکه مانوکا کُندتر عمل می‌کند (۲۴ ساعت).

مقایسه عسل مانوکا با عسل کنار(سدر عربی)

با بکارگیری این دو عسل بر روی باکتری‌های واحد، هر دو عسل ۱۰۰ درصد MRSA، MSSA و سودوموناس آئروژینوزا را از بین بردند.

– بر روی بیوفیلم‌ها: از لحاظ اثر بر روی MRSA، کنار عملکرد بهتری نسبت به مانوکا داشت (با میزان تخریب ۷۳٪ در مقابل ۶۳٪)

– بر روی PA: کنار بهتر از مانوکا عمل کرد (با میزان تخریب ۹۱٪)

– بر روی MSSA: عملکرد مانوکا بهتر از کنار بود (۸۲٪ در مقابل ۶۳٪)

عسل مانوکا نتایج ضدباکتریایی بهتری در از بین بردن اشریشیا کولی (E. coli)، استرپتوکوکوس پیوژنز، هلیکوباکتر پیلوری (در شرایط آزمایشگاهی از بین رفت، اما در آزمایش بالینی تأثیری بر روی آن مشاهده نشد.

عسل شاه بلوط گونه‌های اروینیا کاروتوورا، یرسینیا انتروکولیتیکا و آئروموناس هیدروفیلا را مهار کرد.

عسل توالانگ از رشد گونه‌های مختلف باکتری از قبلی استرپتوکوکوس پیوژنز، سالمونلا تیفی، استافیلوکوکوس اورئوس، گونه‌های استرپتوکوکوس با کواگولاز منفی و اشریشیا کولی جلوگیری کرد.

عسل توالانگ در مقابله با گونه‌های باکتری با گِرَم منفی موثرتر است، در حالی که عسل مانوکا در مقابله با گونه‌های باکتری با گِرَم مثبت در زخم‌های سوختگی بهتر عمل می‌کند.

عسل مانوکا بر روی بسیاری از باکتری‌ها موثر است. تحقیقات اثربخشی آن بر MRSA و استرپتوکوکوس پیوژنیس را اثبات نموده‌اند.

عسل گلام مالزیایی در جلوگیری از تشکیل بیوفیلم گونه انتروکوکوس بهتر عمل می‌کند، در حالی که عملکرد عسل مانوکا در درمان آن بهتر است.

عسل کاج یونانی در مقابله با سراتیا مارسسنز، اشریشیا کولی (با بالاترین میزان حساسیت در مقایسه با سایر عسل‌ها)، باسیلوس اسفاریکوس و باسیلوس سابتیلیس موثر است.

عسل جراح نیز همانند عسل ماری (عسل‌هایی با واکنش پراکسید بالا) در مهار قارچ‌های دماتوفیت و گونه‌های مخمر کاندیدا  بسیار موثر است.

بهترین روش برای مصرف عسل جهت کسب نتایج ضدباکتریایی، مصرف ترکیبی آن است.

ترکیب عسل با سایر محصولات جهت خواص ضد میکروبی بهتر

ترکیب عسل با سایر محصولات طبیعی قوی جهت حصول نتایج بهتر:

* عسل و پیاز: نتایج قابل توجهی در مقابله با MRSA، استرپتوکوکوس پیوژنز و سایر گونه‌ها دارد.

* عسل و سیاه‌دانه: سیاه‌دانه شاید شگفت‌انگیزترین محصول باشد و در ترکیب با عسل، نتایج خارق‌العاده‌ای بدست می‌دهد. اعراب تصور می‌کنند که این ماده می‌تواند هر بیماری را درمان کند و دانشمندان نیز تأثیر آن در مبارزه با HIV و سرطان را اثبات نموده‌اند.

* عسل و گردو: مزایای ترکیب عسل و گردو برای سلامتی: درمان آنمی، التهاب‌های شکمی، فشار خون بالا و تقویت میل جنسی.

* عسل و دارچین

* عسل و زردچوبه: این ترکیب گاهی اوقات «عسل طلایی» نامیده می‌شود. گفته می‌شود که زردچوبه می‌تواند بیش از ۶۵۰ بیماری را درمان کند، بنابراین می‌توان تصور کرد که مخلوط این ماده با عسل چه ترکیب قدرتمندی تولید خواهد کرد.

* عسل، لیمو و سیر: تمام این سه ماده غذایی به عنوان داروهای سرماخوردگی، آنفلوآنزا و مشکلات دستگاه تنفسی شناخته می‌شوند.

نظر شما درباره خواص ضد میکروبی عسل چیست ؟